Kardeş Kıskançlığı

Kardeş kıskançlığı, birden fazla

çocuklu ailelerin sıkça yaşadığı sorunların başında gelmektedir. Kardeş kıskançlığı doğal bir davranış mıdır, aileler neler yapabilir, daha çok hangi yaşlarda görülür, hangi davranışlar kardeş kıskançlığının belirtisidir? Gibi soruların yanıtlarını kısmen de olsa bu yazıda bulabilirsiniz.

 Kardeş kıskançlığı; anne babanın başkasıyla paylaşılamamasından doğan, üzüntü, küçük düşme korkusu, can sıkıntısı, öfke, nefret ve intikam alma düşünceleri ile birlikte görülen sevgi, koruma, yakınlık hissetme isteği gibi karışık duyguların bileşimidir.

      Kardeş kıskançlığını net bir şekilde anlayabilmek için çocuklarınızın hareketlerini düzenli olarak takip etmeli, çocuklarınızı ayrı ayrı gözlemlemelisiniz.

 Kardeş kıskançlığı hangi dönemde daha fazla görülür?

  Çocuk, 2 yaştan küçük ya da 7 yaştan büyük ise kardeş kıskançlığı çok fazla ön plana çıkmaz. 2 yaş, sezgisel olarak kıskançlığı duyumsama için çok erken bir yaştır. 7 yaşından itibaren de çocuk artık soyut kavramları anlamlandırmaya başlamıştır. Mantık yürütmede ve sebep-sonuç ilişkilerini değerlendirmede daha iyidir.

  2-6 yaş arası dönemde ise kardeş kıskançlığının yoğun bir şekilde yaşandığını görüyoruz. Bu yaş aralığında daha çok sezgileriyle ve duygularıyla hareket eden çocuğun, eve gelen bir “kardeşi” algılaması ve hissettiği duyguları yorumlaması zordur. Sezgileriyle bu “rakibi” fark eder ve davranışları da bunun dışa vurumu olarak ortaya çıkar.

BELİRTİLERİ

      Ebeveynlerden uzaklaşma

     Kardeş kıskançlığının en önemli belirtilerinden biridir uzaklaşma. Çocuklarınızdan birisi sizi yeterince dinlemiyorsa ve sizden koptuğunu düşünüyorsanız kardeşiyle arasında herhangi bir kıskançlık problemi olabilir. 

      Kardeşe kaba davranma

     Kardeşe karşı şiddet eğilimi ve onu her fırsatta hırpalaması kardeş kıskaçlığının en belirgin belirtisi arasında yer almaktadır.

      Altını ıslatma

     Altını ıslatma, parmak emme gibi alışkanlıklar, çocuğunuzda özgüven sorunu olduğuna ve onun ilgi istediğine işaret ediyor olabilir.  

      Sürekli sinirli olma, hırçın davranma durumu

ANNE BABALARA ÖNERİLER 

Ø    Bebek için seçilen isimde, hazırlanan odada ve eşyalarda çocuğunuzun fikrini alarak aile bütünlüğünü vurgulayın.

Ø    Kardeşin doğum sonrasında bir süreliğine annenin yatak odasında yatacağını ve sonrasında kendi odasına geçeceğini söyleyin; “Aynen sana yaptığımız gibi” notunu da mutlaka düşün.

Ø    Çocuğunuzun bebeklik fotoğraflarını ortaya çıkarın, bu ilginin bebek iken ona da aynen verildiğini anlatın.

Ø    Aile büyüklerine ve yakın dostlara yalnızca bebekle ilgilenmemelerini, büyük çocuğa da alışık olduğu tarzda ilgi ve sevgi göstermelerini söyleyin. "Kardeşin doğunca senin pabucun dama atıldı" gibi cümleler kurmamaları konusunda da uyarın.

Ø    “Sen abla/abisin; o küçük” diyerek anlayışlı olmasını, küçük kardeşiyle her şeyini paylaşmasını beklemeyin ya da ona öncelik vermesini istemeyin. Bu beklenti demokratik değildir. Haksız beklentiler sadece kardeşe ya da aile büyüklerine karşı kırgınlığa ve öfkeye sebep olur. 

Ø    “Aman kıskanmasın” diyerek aşırı ilgi ve hediyelere boğmayın. “Onu sevmiyoruz, seni daha çok seviyoruz”, “Sen bizim ilk göz ağrımızsın” gibi sözlerle abartılı ve yapmacık bir ilgi de göstermeyin.

Ø    Kardeşiyle ilgili karışık duyguları olan çocukların konu edildiği öyküler okuyun. Çocuk, hikayedeki büyük olan ile özdeşim kurar ve duygularında yalnız olmadığını anlar. Rahatlar, kendini farkında olmasa da suçlamaktan vazgeçebilir.

Ø    Anne ve baba olarak ayrı ayrı büyük olana zaman ayırın, onunla oyunlar oynayın, baş başa kısa gezintiler yapın.

Ø    Çocuk bebeğe zarar veriyorsa, aşırı tepki göstermeden çocuğa net ama sert olmayan bir uyarıda bulunun. “Biz birbirimize vurmuyoruz, can acıtmıyoruz”, “Neye sıkıldın, sinirlendin, gel konuşalım ama kardeşin çok minik, böyle anlayamaz” diye yaklaşın.

Ø    Kardeş kıskançlığı duygusuyla savaşmak yerine bu duygunun kabul edilebilir olduğunu belirtin

Ø     “Bazen seninle ilgilenemediğim için bana kırılıyor musun?” veya “Kardeşin olunca seni daha az mı sevdiğimi düşünüyorsun?” gibi sorularla yaklaşın, en huysuz ve kavgacı olduğu anda sarılıp kucağınıza alarak sevginizi ona dokunarak gösterin.

PAYLAŞ